به گزارش گلستان ما به نقل از آناج، آمریکا از سال ها و دهه ها پیش از پذیرش اعمال سیاست های مستقل از سوی همپیمان نظامی و استراتژیک خود در ناتو سرباز می زند. طی دوره های مختلف، از زمان عضویت ترکیه در ناتو زمانی که دولت های مختلف حاکم در این کشور سعی در پیشبرد اهداف مستقل خود در منطقه و برقراری مناسبات گسترده با همسایگان منطقه ای و شرکای جدید داشته اند ما شاهد اعمال فشارهای سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی در قالب کودتاهای متعدد بر علیه این کشور از سوی عوامل پنهان آمریکا از جمله افسران وفادار به ناتو و آمریکا در قالب ارتش ترکیه بوده ایم.

نمونه های بسیاری از جمله اعدام آدنان مندرس، نخست وزیر وقت ترکیه در دهه 60 میلادی به دلیل فاصله گرفتن از غرب و آمریکا و ایجاد روابط با کشورهای منطقه، استعفای اجباری سلیمان دمیره ل در دهه 70 میلادی با اعمال فشار نظامیان، ترور نافرجام بولنت اجویت به دلیل ورود به قبرس شمالی علی رغم میل باطنی آمریکایی ها، کودتای دهه 80 میلادی به بهانه نفوذ شوروی در ترکیه و روی کار آوردن کنعان ائورن نظامی وابسته به آمریکا، اولتیماتوم نظامیان وفادار به آمریکا در ارتش ترکیه به نجم الدین اربکان و کناره گیری وی از قدرت، مخالفت افسران نزدیک به آمریکا با نامزدی عبدالله گل برای ریاست جمهوری در سال 2007 و نهایتا کودتای نافرجام سال 2016 علیه دولت قانونی ترکیه با هماهنگی ارتش آمریکا در پایگاه هوایی اینجرلیک همه و همه گویای این مطلب است که غرب و در راس آن آمریکا از دهه 60 میلادی و با عضویت ترکیه در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به دنبال ترکیه ای سر به زیر، مطیع و وابسته بوده است که هیچ نقش فعالی در مناسبات منطقه ای، جهانی و حتی جهان اسلام نداشته باشد. و هر بار سران حاکم در این کشور اندک تحرکی برای خروج از دایره نفوذ تعریف شده برای این کشور از سوی آمریکا داشته اند با واکنش های سرسختی مواجه شده اند و به طور متوسط از دهه 60 میلادی ما شاهد یک بحران در هر دهه برای دولت ترکیه بوده ایم.

ساده لوحانه است اگر فشارهای همه جانبه آمریکا به چهار قدرت منطقه اوراسیا، یعنی روسیه، چین، ایران و ترکیه را به رفتارهای دیوانه وار و لمپن مآبانه ترامپ تقلیل دهیم. حمله به تمامی ساختارهای بانکی، اقتصادی و مالی این کشورها از یک دهه پیش که البته چین و ترکیه به تازگی به این کلوپ اضافه شده اند بیانگر جنگ اقتصادی جهانی علیه مخالفین آمریکا در هر گوشه از جهان است. ناظرین خارجی شاید به تهدیدات و اعمال فشارهای صورت گرفته علیه ترکیه با توجه به نزدیکی به آمریکا و جایگاه خود در ناتو باور چندانی نداشته اند. اما واقعیت موجود غیر از این انتظارات است. پس از بروز جنگ داخلی در سوریه و تنها ماندن ترکیه در صفحه شطرنج این کشور از سوی به اصطلاح همپیمانان غربی خود ما شاهد رفتاری متفاوت و چرخشی 180 درجه ای به سوی روسیه،چین و ایران بودیم. که پس از حادثه سقوط هواپیما و خالی کردن پشت ترکیه از سوی شرکای ناتویی خود نقطه عطفی در سیاست خارجی و سیاست های منطقه ای ترکیه شد.

حضور اردوغان در نشست سران اجلاس شانگهای، سفر دوره ای وی به تهران، پکن و مسکو، حضور ثابت و سازنده ترکیه در نشست های آستانه، نشست مستمر وزرای خارجه ترکیه، ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان در ارتباط با تحولالت منطقه ای و جهانی، خرید سامانه اس 400 از روسیه پس از عدم پاسخگویی به نیاز ترکیه با سیستم پاترویت غربی، برگزاری نشست استانبول در دفاع از آرمان فلسطین و در پاسخ به زیاده خواهی های آمریکایی-صهیونیستی مبنی بر انتقال سفارت آمریکا به قدس همه و همه گویای این واقعیت است که ترکیه از زمان خیانت شرکای غربی خود در سوریه در حال طی مسیر جداگانه ای با همسایگان و شرکای قدرتمند منطقه ای است.

در پاسخ به این روحیه سرکش موجود در هیئت حاکمه ترکیه که دارای پشتوانه قوی مردمی در این کشور نیز هست. آمریکا چاره ای جز برهم زدن قاعده بازی و سوء استفاده از ابزارهای غیر اخلاقی از جمله دستکاری کردن نرخ دلار با جلوگیری از سویئفت دلار به این کشور و نیز بستن تعرفه های سنگین به تولیدات فلزی نداشته است. سیاستی که وزیر خارجه ایران از آن به عنوان "اعتیاد تحریمی" یاد کرد. و مردم ایران و روسیه به عنوان دو کشور مخالف سیاست های منطقه ای و جهانی آمریکا سال هاست که متحمل دشواری های این سیاست های زورگویانه آمریکا در منطقه شده اند.

آمریکا برای متوسل شدن به این سیاست بهانه ای غیر از پرونده کشیش آمریکایی بازداشت شده در ترکیه نداشته است. کشیشی که در سال 2016 در ترکیه بازداشت شده است. و اگر این بازداشت به صورت معکوس اتفاق افتاده بود دولت آمریکا از طی شدن مسیر قانونی پرونده در دادگاه های خود حمایت می کرد در حالیکه در این موضوع کاملا خواهان دخالت سیاسی دولت ترکیه در امور مربوط به قوه قضائیه این کشور شده است.

اما آیا این سیاست زورگویانه می تواند دولت ها و ملت ها را با خواسته های غیرمشروع ایالات متحده همراه کند. و یا این سیاست لمپن مآبانه آمریکا که در چهره ترامپ نمود پیدا کرده است به عنوان شمشیر دو لبه عمل کرده و باعث تجرید هر چه بیشتر آمریکا در سیاست بین الملل خواهد شد؟

ذهنیت موجود در سران آمریکا هنوز هم نمی تواند باور کند که ترکیه به عنوان یک کشور اسلامی به دنبال اعمال سیاست های مستقل در منطقه است. آمریکا سعی دارد برای جلوگیری از خروج کامل ترکیه از دایره نفوذ خود و نیز برای حفظ ترکیه سر به زیر و مطیع دهه های گذشته در زیر چتر خود راه چاره ای بیابد. غافل از اینکه شرایط موجود در منطقه و جهان تغییر کرده است. ترکیه در واقع اعتماد خود را طی سال های گذشته به شرکای غربی خود تقریبا به طور کامل از دست داده است. با توجه به سخنان تند دیروز اردوغان در زادگاه خود شهر "ریزه" خطاب به سران آمریکا، مبنی بر اینکه ترکیه دارای گزینه های بیشتری برای شراکت و همکاری در مناسبات منطقه ای و جهانی است و نیز تلاش های جدی این کشور در راستای برقراری روابط گسترده با چین، روسیه و ایران طی سال های گذشته، صحبت از ایجاد ارز منطقه ای برای انجام مبادلات اقتصادی و تجاری با شرکا و حتی احتمال عضویت همزمان ترکیه و ایران در اجلاس شانگهای می تواند تمامی رشته های واشنگتن را پنبه کند. سیاست تهاجمی آمریکا در قبال شرکای قدیمی خود در گوشه و کنار جهان هر آن می تواند به اجماع قدرت های منطقه ای و شکست سیاست های تهاجمی واشنگتن منجر شود.

گزارش از مرتضی جعفرپور مقدم

انتهای پیام/